- φανερόγαμα
- Ομάδα που περιλαμβάνει τα πιο εξελιγμένα φυτά, τα λεγόμενα «ανώτερα φυτά». Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Λινναίο, σε αντιδιαστολή με τον όρο κρυπτόγαμα, που χαρακτηρίζει μια δεύτερη μεγάλη ομάδα φυτών· στις δύο αυτές ομάδες κατέτασσε ο Λινναίος τα φυτικά είδη. Φ. είναι τα φυτά που έχουν ρίζες, βλαστούς και φύλλα (κορμόφυτα) και παράγουν άνθη. Εξαιτίας της παρουσίας των ανθών, που τα χαρακτηρίζει, ονομάζονται και ανθόφυτα. Άλλο κοινό χαρακτηριστικό στα φυτά αυτά είναι ότι αναπαράγονται με ένα έμβρυο, που περιέχεται στο σπέρμα· το έμβρυο είναι κατά τέτοιον τρόπο διαμορφωμένο, ώστε αποτελεί ένα υποτυπώδες φυτάριο, ήδη διαφοροποιημένο, ώστε να φέρει τις καταβολές των τριών βασικών μερών του φυτού (ρίζα, βλαστός, φύλλα). Γι’ αυτό, στην πιο πρόσφατη κατάταξη του Ένγκλερ, τα φ. χαρακτηρίζονται ως εμβρυόφυτα (φυτά με έμβρυο). Άλλος όρος που αναφέρεται στη φυτική αυτή ομάδα είναι: σιφωνόγαμα, επειδή από τον κόκκο της γύρης (αρσενικός γαμέτης) αναπτύσσεται μια σωληνοειδής προβολή που εισχωρεί στην ωοθήκη του άνθους· εκτός απ’ αυτό, τα φ. χαρακτηρίζονται και ως σπερματόφυτα, επειδή ωριμάζουν καρπούς που περιέχουν σπέρματα. Στα φ. ανήκουν φυτά που έχουν γενικά χλωροφύλλη (εξαίρεση αποτελούν μερικά παράσιτα που δεν είναι πράσινα)· περιλαμβάνουν πολυάριθμα είδη, διάσπαρτα σε όλες τις ηπείρους και σε όλα τα γεωγραφικά πλάτη. Είναι, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, φυτά επίγεια, από τις απλές πόες των λιβαδιών έως τα ψηλά δέντρα που σχηματίζουν τα δάση. Στα φ. υπάγονται ακόμα και υδροχαρή είδη, μεταξύ των οποίων διακρίνονται μερικά που επιπλέουν στο νερό και έχουν μόνο τη ρίζα βυθισμένη, αλλά που είναι ριζωμένα στον πυθμένα και μόνο τα άνθη και μέρος των φύλλων βγαίνουν στην επιφάνεια· και, τέλος, άλλα τελείως υποβρύχια. Μεταξύ των τελευταίων υπάρχουν μερικά σπάνια θαλάσσια φυτά, τα οποία δεν πρέπει να συγχέονται με τα φύκη που δεν είναι φανερόγαμα.
Τα φ. υποδιαιρούνται σε δύο μεγάλα αθροίσματα: τα αγγειόσπερμα και τα γυμνόσπερμα.
Τα φανερόγαμα, στα οποία ανήκουν τα πιο εξελιγμένα φυτικά είδη, από απλές πόες ως μεγάλα δασικά δέντρα, αναπαράγονται και διαδίνονται με σπέρματα. Εδώ, νεαροί κώνοι πικέας της υψικάρηνης.
Τα φανερόγαμα είναι διαδομένα σε όλες τις ηπείρους. Στη φωτογραφία ένα δικοτυλήδονο αγγειόσπερμο, η τριανταφυλλιά.
Dictionary of Greek. 2013.